Een aantal tips voor het examenvak waarnemen.
Waarnemen is een breed begrip en ook nog al eens subjectief omdat het altijd gaat om een individueel iets. Als we een kopje op tafel zetten en we zitten met 4 personen aan die tafel ziet een ieder dat kopje, echter ik zie niet het deel van het kopje wat mijn collega aan de overzijde ziet, zeg maar in vergelijk het beeld van de achterkant van de maan. Toch kunnen we iets waarnemen wat een generiek deel is en die bij alle vier de waarnemers gelijk zal zijn. Echter gaan we de "getuigen" specifiek horen dan kan het zijn dat die collega aan de overkant van de tafel wel degelijk verteld dat hij een kopje heeft gezien wat overeen zal komen met de beschrijving van dat wat de andere drie vertellen maar ook een barst heeft gezien in het kopje wat ik aan mijn kant van de tafel niet heb gezien. Het gaat er dus om zo volledig mogelijk de "feitelijke" informatie te genereren en dus vervolgens te rapporteren. Wat je voelt en met je fantasie invult is niet van belang.
Een leuke oefening met de collega's voor in de nachtdienst:
Leg in de loge een voorwerp neer en laat in de loop van een paar dagen de verschillende collega's rapporteren wat ze zien. Je zal verbaast staan wat er uit gaat komen.
Het examenvak waarnemen sluit naadloos aan bij het examenvak handelen in kritieke situaties. Waarom?
Bij de verschillende proeve krijg je kleine stukjes informatie en is het aan jou om daar dieper op in te gaan, informatie te genereren en de zaak op te lossen en dat kan je alleen als je de juiste en voldoende informatie hebt.
Voorbeeld: je krijgt een persoon aan de lijn en die zegt: "er staat een voertuig voor de nooddeur".
In deze ene zin zitten bijvoorbeels al een aantal luiken die je moet kunnen openen.
Wie is de melder en wat zijn de kern gegevens van hem/haar?
Waar staat het voertuig, dus parkeerplaats, welke straat etc.?
Welk gebouw, hoofdgebouw, welke werkplaats, gebouwnummer etc ?
Welke nooddeur, deurnummer etc..?
Wat voor een voertuig, signalement voertuig?
Hoe ziet het voertuig er uit, signalement voertuig?
En deze informatie moet je dus ook in kern zien te "vangen" tijdens de filmpjes waarneming.
Een aantal kernzaken die dus zowel voor waarnemen als voor de handelen in kritieke situaties van belang zijn:
Kerngegevens persoon:
N = naam
A = adres / bij interne melding welke afdeling
W = woonplaats / bij interne melding bij welk bedijf werkzaam (is het een derde of eigen personeel)
T = telefoon nummer / bij interne melding welk toestel bereikbaar
G = geboorte plaats
G = geboorte datum
Leer dit rijtje uit je hoofd!
Signalement personen:
Begin bij primaire kenmerken:
Geslacht
Postuur
Raciale kenmerken
Lengte
Leeftijd
Leer dit rijtje uit je hoofd!
Vervolgens de secundaire kenmerken:
Denk aan een paspop in de etalage van een modewinkel, gewoon aan een pop denken.
Begin boven bij het hoofd en zak dan systematisch naar beneden, alsof je ogen een scanner zijn.
Op het hoofd : petten, hoeden, hoofdoeken etc (kleuren, veren...)
Aan het hoofd : bril, baard, snor, oorbellen (kleuren, kralen,....
Boven de taille : t-shirt, trui, jas, bloot (opschriften, plaatjes, patronen, stofsoort, kleuren...)
Taille : geen riem zichtbaar of juist wel, een touw, wat hangt er aan de riem, versierselen
Onder de taillè : broek, rok, regenton... (rafels, applicaties, kleur, stofsoort,...)
Voeten : sokken, schoeisel, blote voeten... (soort schoeisel, kleuren, rolschaatsen en beschrijving...)
Leer dit rijtje uit je hoofd!
Bijzonderheden:
Zijn er echt opvallende zaken aan de persoon te zien of heeft de persoon bij zich. Denk aan tatoo's, maar ook spraakgebrek of liep de persoon mank, wat had de persoon bij zich en in welke hand of op de rug (rugzak), littekens, spreektaal, opvallend gedrag...
Denk er over na en leer dieper te kijken!
Signalement voertuigen/vaartuigen/vliegtuigen:
S = Soort voertuig : (vrachtwagen/brommer/scooter/skijet/UFO)
M = Merk : (Mercedes/Yamaha/DAF/Alien)
T = Type : (300SEL/PX50/battle cruiser)
K = Kleur : (rood met wittte stippen en een neusvleugel van chroom)
K = Kentkeken : (BH-40-DD)
B = Bijzonderheden: bekleding van de stoelen in tijgerprint, twee rose stoffen dobbelstenen aan de binnen spiegel, kralenketting gordijnen aan de zijruiten achterzijde in de rasta kleuren geel, rood en groen, opschriften zijkanten: getekende rokende joint met opschrift van koffieshop "Jawh Man" te Wietdorp.
Leer dit rijtje uit je hoofd!
Beschrijving van voorwerpen:
De nijging om in te vullen wat je denkt dat iets is, is sterk aanwezig bij ons allen, immers reageren we primair met het referentiekader wat we in ons leven hebben opgebouwd en voor je het weet gaan we dus invullen. Geloof me.. er bestaan dingen op deze wereld die je nog nooit hebt gezien en dan kan je wel gaan invullen, maar je zal zien dan ga je mis. Wie kent niet het programma "tussen kunst en kitsch" waar in soms zaken voorbij kwamen die we absoluut niet kenden en dan moet je iets anders... juist beschrijven en niet fantaseren!
Beschrijven voorwerpen:
Kleur, vorm, gewicht, omvang, maten, soort materialen, geheel of in onderdelen, geur, smaak, scherp, stomp, rond, vierkant, hol, massief, opschriften in text of cijfers, herkenbare taal in opschrift etc....
Het verhaal van Oma en pannenkoeken eten:
Ga er eens van uit je hebt een oma en je gaat bij je oma pannenkoeken eten. Het verhaal begint dat jij aan de deur staat bij oma en je hebt net aangebeld.
Oma: